Panorama Mesdag brengt een avontuurlijke expeditie naar Nova Zembla, in beeld gebracht door de negentiende-eeuwse Haagse kunstenaar Louis Apol. Het is voor het eerst sinds 1955 dat zoveel ‘reiswerken’ bijeen te zien zijn. In 1880 nam Louis Apol (1850-1936) deel aan een wetenschappelijk expeditie naar Nova Zembla. Hij verbleef vier maanden aan boord van de poolschoener Willem Barents en maakte een spectaculair beeldverslag.
Louis Apol
Apol was de bekendste schilder van winterlandschappen uit zijn tijd. De reis naar Nova Zembla bood hem de ultieme kans om de meest bijzondere ijsformaties en desolate, besneeuwde landschappen van heel dichtbij te bestuderen en in beeld te brengen. Vanaf het schip kon hij prachtige reflecties van het licht op het ijs en de sneeuw vastleggen.
Uniek beeldverslag
Met de tentoonstelling Louis Apol op Nova Zembla toont museum Panorama Mesdag een selectie unieke potloodtekeningen, schetsen en aquarellen die Apol tijdens deze avontuurlijke reis maakte.
Door de ogen van dit ongewoon bemanningslid, ervaart de bezoeker zelf de avontuurlijke expeditie naar Nova Zembla; een unieke inkijk in het leven aan boord van de poolschoener en in het werkproces van de kunstenaar. Ook is er aandacht voor de bijzondere dieren, mensen en natuurverschijnselen die hij onderweg tegenkwam.
‘Apol teekent en schetst overal; zelfs op de jacht verzuimt hij niet, zijn schetsboek mede te nemen.’
Bron: reisverslag kapitein Nova Zembla.
Panorama
Het thema past bij het negentiende-eeuwse karakter van het museum. Net als de grondlegger van museum Panorama Mesdag, Hendrik Willem Mesdag, behoorde Apol tot de Haagse School en schilderde hij het Nederlandse landschap in een losse penseelstreek, met aandacht voor de weergave van licht en atmosfeer. Daarbij inspireerde de reis Apol in 1896 tot het maken van een panoramaschilderij. Vijftien jaar eerder had Mesdag zijn Panorama van Scheveningen geschilderd. Apol en Mesdag werden zo directe concurrenten van elkaar. Apols panorama was jarenlang met veel succes te zien in het Panoramagebouw in Amsterdam.
Minke Schat, directeur Panorama Mesdag: ‘De passie en bewondering voor het landschap spat van zijn beelden, Apols enthousiasme werkt ook vandaag de dag nog aanstekelijk. Tegelijkertijd is het onderwerp verrassend actueel: de verstrekkende gevolgen van de klimaatverandering in het Noordpoolgebied maken het voor de hedendaagse reiziger helaas onmogelijk om Apols ervaringen te herbeleven. Dat dwingt tot nadenken en verbindt heden en verleden.’
Panorama Nova Zembla
In de tentoonstelling is er ook aandacht voor het panoramaschilderij dat Apol in 1896 maakte op basis van zijn Nova Zembla-schetsen. Het panorama verdween rond 1930 van de radar. Wat er is met dit immense doek gebeurd?
De tentoonstelling Louis Apol op Nova Zembla is te zien van 19 oktober 2019 tot en met 1 maart 2020.
Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt dankzij de financiële ondersteuning van Stichting Beheer en Behoud Panorama Mesdag, Vaderlandsch Fonds ter aanmoediging van ’s-Lands Zeedienst, Vereeniging de Prins Hendrik Stichting, Directie der Oostersche Handel en Reederijen, Admiraal van Kinsbergenfonds, Helden der Zee Dorus Rijkers Fonds