Categorie: Blogarchief 2023

Ik kijk met veel plezier terug op het symposium 1673 dat afgelopen vrijdag 27 oktober werd gehouden in Het Scheepvaartmuseum. In de zaal zat een interessante mix van mensen met zowel maritieme kennis en interesse als mensen met financiële belangstelling. Veel oude vertrouwde gezichten dus, maar ook nieuwe, nog onbekende! En dat was niet zo gek. Victor Enthoven, die het symposium initieerde en grotendeels organiseerde, betrok zowel de (leden van de) Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis als de Stichting Geschiedenis van de Overheidsfinanciën. De middag was opgedragen aan de ons allen bekende Jaap Bruijn, emeritus hoogleraar zeegeschiedenis in Leiden, en speciaal daarom waren zijn weduwe Elly en zoon Ruurd aanwezig. Jaap werd door meerdere sprekers tijdens hun presentaties genoemd, er werd aan zijn onderzoek en studies gerefereerd, en zo was hij toch nog een beetje aanwezig.

Lees verder “Blog: Symposium ‘1673’ verbond maritieme historici en financiële specialisten”

Van 7 tot 8 september 2023 stonden nieuwe inzichten van internationaal Hanzeonderzoek centraal in Zwolle. Onderzoekers kwamen bijeen om vondsten uit Hanzeatische archiefbronnen te presenteren, om met elkaar en het publiek in gesprek te gaan over de huidige beleving van de Hanzeatische geschiedenis tijdens het Hanzejaar 2023 en over wat we in de toekomst kunnen verwachten. Wat zijn veelbelovende onderzoeksthema’s en hoe kan het brede publiek het beste betrokken worden bij het vertellen van de uitgebreide lokale, regionale en internationale geschiedenis van de Hanze?

Lees verder “Blog: Hanze in de spotlight: Verslag Hanzesymposium 2023”

In 2020 startte er een nieuw onderzoek naar het scheepswrak Scheurrak SO1. In dit interdisciplinaire project, een samenwerking tussen de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Universiteit Leiden, onderzoeken archeologen en historici zowel de scheepsconstructie als de materiële cultuur van het wrak Scheurrak SO1. Het schip zonk in het laatste decennium van de zestiende eeuw bij Texel. Hoogstwaarschijnlijk was dit schip een straatvaarder, een vrachtschip dat graan uit het Baltisch gebied door de Straat van Gibraltar naar een haven aan de Middellandse Zee vervoerde. Tijdens opgravingen in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw bleek het wrak niet alleen voor de Nederlandse scheepsbouwgeschiedenis belangrijk te zijn, maar ook een uitzonderlijk goed bewaarde scheepsinventaris te herbergen.

Lees verder “Blog: De muntgewichtdoos uit Scheurrak SO1”

Vanaf de zestiende eeuw ontwikkelde Amsterdam zich tot de graanschuur van Europa. Het Baltisch graan werd niet alleen ingevoerd voor de lokale voedselvoorziening, maar ook opgeslagen om later met handelswinst weer uit te voeren. Bovendien stimuleerde het andere economische sectoren, zoals scheepsbouw en visserij. Johan de Wit sprak in 1671 over de ‘moedernegotie’ van Amsterdam en een Staatse gezant in Denemarken schreef dat hij ‘de sleutels van de Sont in Amsterdam had zien liggen’.

Lees verder “Blog: Fundament van Hollandse rijkdom”

Nadat Nederland door nazi-Duitsland bezet was, legde de Nederlandse regering een vaarplicht op. De vaarplicht moest ervoor zorgen dat voldoende bemanningen beschikbaar zouden blijven en dat zo de noodzakelijke zeetransporten konden blijven doorgaan. Zo gebeurde het dat ruim 32.000 zeelieden niet meer naar hun huis, familie of gezinnen terug konden, ze moesten blijven varen tot een half jaar na de oorlog. Schepen werden ingezet voor transporten van voedsel en belangrijke grondstoffen, maar ook voor vervoer van brandstof, oorlogstuig en soldaten. Men bouwde luxe passagiersschepen om tot troepentransportschepen en later kregen veel schepen ook bewapening, veelal oud materiaal uit de Eerste Wereldoorlog, om zichzelf te verdedigen. Meer dan 1.300 Nederlandse schepen raakte betrokken in de strijd, bijna de helft ging verloren. Van de ruim 32.000 zeelieden op onze handelsvloot verloren meer dan 4.100 hun leven.

Lees verder “Blog: Stichting Koopvaardijpersoneel 1940-1945 lanceerde op 4 mei 2023 een nieuwe website met unieke databank Koopvaardij”

Begin augustus 2021 verscheen de blog Dutch Prize Papers. In het ‘Prize Papers’ archief van The National Archives te Kew (Londen) wordt een zeer gevarieerde collectie van scheepspapieren en correspondenties bewaard: de prijs van Britse kapers uit de periode 1652-1815. In juni 2019 kwamen op Dutch Prize Papers 72.000 scans of 140.000 bladzijden van vooral Nederlandse documenten uit de zeventiende tot begin negentiende eeuw en hun metadata online beschikbaar. De blog vertelde over de start van een proef voor automatische tekstherkenning van handgeschreven documenten (bekend als Handwritten Text Recognition – HTR) met behulp van het artificiële intelligentie–platform ‘Transkribus’. Met de recente, belangrijke verbetering van tekstherkenning door toepassing van nieuwe software is het moment daar om “U hoort ervan!” – aan het einde van deze eerste blog – na te komen.

Lees verder “Blog: Dutch Prize Papers (Huygens Instituut – KNAW) – deel 2”