Maritiem Portal: Uw toegang tot het maritieme verleden en heden van Nederland
Het aanbieden van zoveel mogelijk informatie over de maritieme geschiedenis van Nederland in een internationale context in heden, verleden en toekomst. Dát is de missie van het Maritiem Portal van Nederland.
Onze doelgroep bestaat uit onderzoekers en geïnteresseerden in maritieme geschiedenis, archeologie en erfgoed.
Laatste nieuws
Op donderdag 29 oktober 2020 is Jelle Jan Koopmans aan de Rijksuniversiteit Groningen gepromoveerd op zijn boek: Vrachtvaarders van Europa. Een onderzoek naar schippers afkomstig uit Makkum in Friesland van 1600 tot 1820. In deze blog zal Jelle Jan een aantal belangrijke conclusies uit zijn proefschrift afzetten tegen de bestaande maritieme literatuur. Jelle Jan: ‘Ik schrijf dit blog in zekere zin uit de losse pols, voor alle andere belangrijke conclusies, het achterliggende onderzoek en de literatuurverwijzingen verwijs ik graag naar het boek zelf’.
Afgelopen vrijdag verscheen Wat een vondst! Verhalen uit de geschiedenispraktijk. In deze bundel vertellen vijftien militair- en koloniale historici over een belangrijke vondst in hun loopbaan. Vondsten – een archiefstuk of een foto, maar ook een vernieuwende visie of een inspirerende ontmoeting – waarbij ze dachten ‘Geweldig, hier doe ik het voor, hierom vind ik het vak zo leuk!’ De geïllustreerde bundel is opgedragen aan NIMH-historica Petra Groen. Ze heeft haar hele werkzame leven vertoeft in de militaire historie en met name die van de koloniën. Zij combineert scherpe analyses met een oog voor het verhaal en het pakkende detail. Meer informatie
Het Maritiem Museum Rotterdam moet door de coronacrisis noodgedwongen reorganiseren en afscheid nemen van 11 medewerkers. Dat is ongeveer 14% van het vaste personeel. Door de crisis was het museum afgelopen voorjaar elf weken gesloten. Verder kan het museum, vanwege de veiligheidsmaatregelen sinds de heropening in juni, slechts een beperkt aantal bezoekers in het museum ontvangen, kunnen vele activiteiten en ontvangsten niet meer doorgaan en loopt het veel inkomsten mis.
Glazen flessen met de kurk er nog in, glazen bekers van Bohemia crystal, kleurrijke glazen handelskraaltjes: er zijn veel glasobjecten gevonden in het VOC-schip Rooswijk. Lees ook de nieuwste blog (Engels).
Zojuist is het nieuwe nummer van het Tijdschrift voor Zeegeschiedenis verschenen. In deze aflevering staan artikelen van Geke Burger over ‘De blue beads van Sint-Eustatius; Willem-Jan van Grondelle over ‘Kredietverlening aan zeelieden in de achttiende eeuw’; Kaarle Wirta over ‘Tar ruling the waves’; Nykle Dijkstra over ‘Van Braam versus raja haji Fisabililah; Siem van Eten over ‘De kaperdossiers in Franse archieven’ en Ron Brand over ‘Getuigenissen van de Tweede Wereldoorlog: een theekopje en een zakhorloge’. Verder geeft Hans Zijlstra een toelichting op de website Het Hindelooper scheepsboek van Johannes Hempenius (1715-1718)‘. Diverse recensies sluiten het nummer af.
Dit themanummer van BMGN– Low Countries Historical Review 135:3-4 (2020) neemt een radicale positie in in het voortdurende debat over het Nederlandse en Belgische kolonialisme. Niet zozeer door een controversiële mening naar voren te brengen – hoewel we wel degelijk het historische debat willen stimuleren – maar vooral door een ongebruikelijk perspectief in te nemen. De auteurs van ‘Child Separation: Post(Colonial) Policies and Practices in the Netherlands and Belgium’, werpen een nieuwe blik op de Europese bemoeienis met de Nederlandse en Belgische kolonies door de ogen en ervaringen van kinderen.
Het is januari 1740 als het VOC-schip Rooswijk met man en muis vergaat op de Noordzee. Pas meer dan 250 jaar later worden de restanten van het schip ontdekt voor de kust van Engeland. In 2016 doet de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderzoek op het wrak, en concludeert dat een verdere opgraving prioriteit heeft. Het betekent de start van het project #Rooswijk1740, waarin archeologisch en historisch onderzoek naar het schip, de lading en bemanning worden gecombineerd. Zie ook deze pagina op het Maritiem Portal. Inmiddels zijn 22 opvarenden (15 september 2020) gevonden. Zie het artikel op Alle Amsterdamse Akten (15 september 2020), en een filmpje (20 november 2020). Voor meer informatie over de Zilversmokkel onder de VOC dit artikel van Matthias van Rossum (4 oktober 2017).
In het wetenschapkatern van het NRC Handelsblad van zaterdag 21 /zondag 22 november 2020, W6-W10, onderzoekt Bart Funnekotter in ‘Terug naar de inhoud: de slavernij en wij‘ de inhoudelijke kant van het Nederlandse slavernijdebat. Wat is er bekend over het slavernijverleden, waarover zijn de deskundigen het toch wel eens en over welke verschillende interpretaties van de bronnen gaat het huidige wetenschappelijke debat nou precies? Aan het woord komen: Gert Oostindie, Piet Emmer, Karwan Fatah-Black, Marjoleine Kars, Angus Dalrymple-Smith, Pepijn Brandon, Henk den Heijer en Karin Lurvink.
De Prize Papers zijn documenten die door Britse kapers in de periode 1652-1815 op vijandelijke schepen werden buitgemaakt. Zij worden bewaard in het archief van het High Court of Admiralty in The National Archives te Kew (Londen). Ongeveer een kwart van de Prize Papers is afkomstig van Nederlandse schepen. Deze deelcollectie bevat naast scheepsjournalen, ladingoverzichten, rekeningen, plantagelijsten en ondervragingen van bemanningsleden ook zo’n 38.000 zakelijke en particuliere brieven. De brieven zijn uit alle lagen van de samenleving afkomstig en de meeste hebben hun bestemming nooit bereikt.
Het Rijksmuseum presenteert van 12 februari t/m 30 mei 2021 de tentoonstelling Slavernij. Slavernij is een wezenlijk onderdeel van de Nederlandse geschiedenis. Met deze tentoonstelling richt het Rijksmuseum voor het eerst de blik op slavernij in de koloniale periode in zowel Brazilië, Suriname en het Caribisch gebied, als in Zuid-Afrika en Azië.
Na een dienstverband van 29 jaar als onderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Militaire Geschiedenis en diens voorlopers, is Marc van Alphen op 16 november 2020 met pensioen gegaan. Van Alphen is een autoriteit op het gebied van de vroegmoderne maritieme geschiedenis. Hij promoveerde in 2014 op Het oorlogsschip als varend bedrijf. Hier vindt u een overzicht van zijn publicaties. Ter gelegenheid van zijn afscheid hebben zijn collega’s Zeespiegel samengesteld, met veertig korte artikelen over maritiem-historische onderwerpen. Zeespiegel is gratis te downloaden.