Nieuwe Maritieme Geschiedenis van Nederland

Deel 1: Opkomst van de rivier- en zeehandel, 1100-1600

In geen land ter wereld was vervoer over water belangrijker voor de ontwikkeling dan in Nederland. Varen was er een landschappelijke noodzaak, al vanaf de eerste bewoning van de delta, het veenlandschap en het zeekleigebied. In de middeleeuwen kwam de binnenvaart tot grote ontwikkeling, zowel op lokaal niveau als op de lange afstand. De opkomst van de steden bracht bovendien een geregeld onderling verkeer tot stand. Tot nog toe verwaarloosd in de geschiedschrijving komt de binnenvaart in beeld door landschapsontwikkeling, historische geografie en archeologie te combineren met ontginnings- en waterstaatsgeschiedenis. Binnenvaart vormt daarmee de basis van de maritieme geschiedenis.

• Verwacht: Thijs J. Maarleveld – Het land, het water en de binnenvaart

In de middeleeuwen had de zee uiteenlopende betekenissen: een bedreigende ruimte, vol monsters. Maar scheepvaart stond ook voor rijkdom, macht en moed. Verhalen en afbeeldingen tonen het schip als metafoor voor een groep mensen, zoals het narrenschip, een vaartuig vol zondaars.

• Remmelt Daalder – Maritieme cultuur in de middeleeuwen

Deel 2: De vaart in en buiten Europa, 1600-1780

In de vroegmoderne tijd bevoeren schepen uit de Nederlandse Republiek de wereldzeeën. Reizigers, kunstenaars en cartografen construeerden een canoniek zelfbeeld dat een belangrijk onderdeel werd van de nationale identiteit, en een wereldbeeld dat ook internationaal herkenbaarheid genoot. Soms liepen daarin feit en fictie naadloos in elkaar over.

• Verwacht: Michiel van Groesen – De wereld op zee. De maritieme cultuur van de Gouden Eeuw

Deel 3: Tijd van de grote zeilvaart, 1780-ca. 1870

In het nationalisme van de negentiende eeuw speelde het maritieme verleden een grote rol. Schilders, schrijvers en beeldhouwers, maar ook historici lieten zich inspireren door de daden van zeehelden uit de Gouden Eeuw, zoals Michiel de Ruyter.

• Remmelt Daalder – Maritieme cultuur in de negentiende eeuw

Deel 4: Mechanisering en schaalvergroting (circa 1870 tot begin 21ste eeuw)

In de twintigste eeuw veranderde de Nederlandse samenleving ingrijpend. De ‘eeuw van uitersten’ bracht grote omwentelingen en massabewegingen die het eigene onder druk zetten. In perioden van onzekerheid kon de eeuwenoude binding van Nederland met het water houvast bieden. Maritieme cultuuruitingen herbergden een idee van continuïteit en fungeerden als solide constanten tussen een veilig verleden en een ongewis verschiet.

• Verwacht: Sara Keijzer – Bakens uit het veilige verleden. Maritieme cultuuruitingen in de ‘eeuw van uitersten’, een bloemlezing

Verwacht:

Deel 1: Thijs Maarleveld – Het land, het water en de binnenvaart

Deel 2: Michiel van Groesen – De wereld op zee. De maritieme cultuur van de Gouden Eeuw

Deel 3: Ruud Filarski – Aarzelende modernisering. Binnenvaart in de negentiende eeuw

Deel 4: Sara Keijzer – Bakens uit het veilige verleden.Maritieme cultuuruitingen in de ‘eeuw van uitersten’, een bloemlezing

Disclaimer
Er is naar gestreefd alle copyright van de in deze publicatie opgenomen illustraties te achterhalen. Aan hen die desondanks menen alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt geadviseerd contact op te nemen met de uitgever.