Nieuwe Maritieme Geschiedenis van Nederland in vier delen, onder hoofdredactie van Henk den Heijer, Peter Sigmond en Els van Eijck van Heslinga

Redactiesecretaris/eindredacteur: Marja de Keuning
Beeldredactie: Peter Sigmond, Ron Brand en Remmelt Daalder

Deel 1: Opkomst van de rivier- en zeehandel, 1100-1600

Redactie Deel 1: Christiaan van Bochove, Henk Dessens, Anita van Dissel, Henk den Heijer en Peter Sigmond

ISBN 9789052162003

• Verwacht: Louis Sicking en Ronald de Graaf – Geweld en oorlogvoering ter zee, ca. 1000-1568

In geen land ter wereld was vervoer over water belangrijker voor de ontwikkeling dan in Nederland. Varen was er een landschappelijke noodzaak, al vanaf de eerste bewoning van de delta, het veenlandschap en het zeekleigebied. In de middeleeuwen kwam de binnenvaart tot grote ontwikkeling, zowel op lokaal niveau als op de lange afstand. De opkomst van de steden bracht bovendien een geregeld onderling verkeer tot stand. Tot nog toe verwaarloosd in de geschiedschrijving komt de binnenvaart in beeld door landschapsontwikkeling, historische geografie en archeologie te combineren met ontginnings- en waterstaatsgeschiedenis. Binnenvaart vormt daarmee de basis van de maritieme geschiedenis.

• Thijs J. Maarleveld ✝ – Het land, het water en de binnenvaart

In de middeleeuwen had de zee uiteenlopende betekenissen: een bedreigende ruimte, vol monsters. Maar scheepvaart stond ook voor rijkdom, macht en moed. Verhalen en afbeeldingen tonen het schip als metafoor voor een groep mensen, zoals het narrenschip, een vaartuig vol zondaars.

• Remmelt Daalder – Maritieme cultuur in de middeleeuwen
  

Deel 2: De vaart in en buiten Europa, 1600-1780

Redactie deel 2: Els M. Jacobs, Christiaan van Bochove, Henk Dessens, Anita van Dissel, Henk den Heijer en Peter Sigmond

ISBN 9789052162010

In de vroegmoderne tijd bevoeren schepen uit de Nederlandse Republiek de wereldzeeën. Reizigers, kunstenaars en cartografen construeerden een canoniek zelfbeeld dat een belangrijk onderdeel werd van de nationale identiteit, en een wereldbeeld dat ook internationaal herkenbaarheid genoot. Soms liepen daarin feit en fictie naadloos in elkaar over.

• Michiel van Groesen – De wereld op zee: De maritieme cultuur van de Gouden Eeuw

Deel 3: Tijd van de grote zeilvaart, 1780-1870

Redactie deel 3: Anita van Dissel, Christiaan van Bochove, Henk Dessens, Henk den Heijer, Els M. Jacobs en Peter Sigmond

ISBN 9789052162027

De Nederlandse koopvaardij binnen Europa was in de periode 1780-1870 een kleine speler. Zeilvaart was de norm. Het aantal stoomschepen bleef klein. Maar de stoomvaart was op korte afstanden heel efficiënt. De productie ervan streefde die van de zeilvaart rond 1870 voorbij. Zo toonde een schijnbaar traditionele sector revolutionaire dynamiek.

• Verwacht: Jan Willem Veluwenkamp – De koopvaardij binnen Europa, 1780-1870

In de negentiende eeuw veranderde de binnenvaart van karakter, zonder dat het traditionele, ambachtelijke vervoer met zeilschepen en trekschuiten geheel verdween. De belangrijkste aandachtspunten in dit hoofdstuk zijn de opkomst van de stoom- en de sleepvaart, de invloed van de stoomvaartdiensten op de reismogelijkheden, de concurrentie van de binnenvaart met de spoorwegen en het wegvervoer, de opkomst van de Rijnvaart, de ontwikkeling van het binnenlands vervoer, de organisatie van de vervoersdiensten, de opkomst van de eerste grote binnenvaartondernemingen, de verbetering van het vaarwegennet, de samenstelling van de vloot en de overgang van houten naar ijzeren vaartuigen. Het hoofdstuk eindigt in 1880, kort voordat het veranderingsproces zijn hoogtepunt zou bereiken.  

• Ruud Filarski – Aarzelende modernisering: Binnenvaart in de negentiende eeuw
  

In het nationalisme van de negentiende eeuw speelde het maritieme verleden een grote rol. Schilders, schrijvers en beeldhouwers, maar ook historici lieten zich inspireren door de daden van zeehelden uit de Gouden Eeuw, zoals Michiel de Ruyter.

• Remmelt Daalder – Maritieme cultuur in de negentiende eeuw

Deel 4: Mechanisering en schaalvergroting, 1870-2020

Redactie deel 4: Wouter Heijveld, Anita van Dissel, Christiaan van Bochove, Henk Dessens, Henk den Heijer, Els M. Jacobs en Peter Sigmond

ISBN 9789052162034

In de twintigste eeuw veranderde de Nederlandse samenleving ingrijpend. De ‘eeuw van uitersten’ bracht grote omwentelingen en massabewegingen die het eigene onder druk zetten. In perioden van onzekerheid kon de eeuwenoude binding van Nederland met het water houvast bieden. Maritieme cultuuruitingen herbergden een idee van continuïteit en fungeerden als solide constanten tussen een veilig verleden en een ongewis verschiet.

• Sara Keijzer – Bakens uit het veilige verleden: Maritieme cultuuruitingen in de ‘eeuw van uitersten’

Verwacht:

Deel 1: Louis Sicking en Ronald de Graaf – Geweld en oorlogvoering ter zee, ca. 1000-1568

Deel 3: Jan Willem Veluwenkamp – De koopvaardij binnen Europa, 1780-1870

Disclaimer
Er is naar gestreefd alle copyright van de in deze publicatie opgenomen illustraties te achterhalen. Aan hen die desondanks menen alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt geadviseerd contact op te nemen met de uitgever.