Afgelopen zaterdag, 4 oktober 2025, was het eindelijk zover: vanuit Muiden vertrokken we met een grote groep vrijwilligers en genodigden voor een feestelijke boottocht naar de haven van Amsterdam ter gelegenheid van ons jubileum.
Het is namelijk alweer twintig jaar geleden dat op 18 mei 2005, bij notaris Windhouwer in Rotterdam, de oprichtingsakte van de Stichting Maritiem-Historische Databank (kortweg Marhisdata) werd ondertekend. Ons doel:
Het historisch verantwoord verzamelen, vastleggen en beheren van gegevens – zowel in geschrift als in (beeld)materiaal – over alle sinds 1813 in de vaart gebrachte zeegaande koopvaardij- en marineschepen onder Nederlandse, Belgische en Luxemburgse vlag, inclusief die van hun (voormalige) overzeese gebiedsdelen, én over alle scheepswerven in deze landen.
Een ambitieuze missie, waarvan we ons destijds nauwelijks konden voorstellen wat die allemaal met zich mee zou brengen. Gelukkig hebben we niet getwijfeld, want twintig jaar later kunnen we terugkijken op een indrukwekkend resultaat:
- ruim 17.000 koopvaardijschepen beschreven,
- 85.000 afbeeldingen,
- en een unieke kroniekenserie met 154.000 krantenberichten uit de periode 1813–1920.
Dat is natuurlijk niet vanzelf gegaan. Daarom hebben we ons jubileum aangegrepen om een jubileumboek uit te brengen. Hierin leest u hoe dit alles tot stand is gekomen en wat de drijfveren van onze vrijwilligers zijn. Daarnaast geven betrokkenen rondom Marhisdata hun beschouwingen en aanmoedigingen.
We blikken terug, maar kijken ook vooruit. Naast de database voor koopvaardijschepen kunt u bij ons ook de Nederlandse scheepswerven-database terugvinden en werken we aan twee nieuwe projecten:
- een database met marineschepen,
- en een ‘wrakkendatabase’, gebaseerd op historisch bronmateriaal.
Naast deze twee projecten zijn we als Stichting ook in afwachting van het project Netwerk Maritieme Bronnen waarin voor ons een rol is weggelegd als gezaghebbende bron voor koopvaardijschepen.
En dan, zijn we klaar met het project rondom de koopvaardijschepen? Nee, nog lang niet. Ons streven is om voor ieder schip de complete geschiedenis – van ‘doop’ tot ‘sloop’ – vast te leggen. Vooral bij schepen uit het begin van de negentiende eeuw ligt er nog veel werk. Of we daarin slagen? Misschien, maar we zijn optimistisch, zeker gezien de enorme digitale vooruitgang.
Die ontwikkeling ziet u mooi terug in ons jubileumboek: op bladzijde 15 een foto van onze ‘Wim de Koning’ die in 2013 nog met pen en papier krantenberichten noteerde in de bibliotheek van Arnhem. Bladert u door naar pagina 53 en u ziet hoe twaalf jaar later een notariële akte dankzij LOGHI en AI volledig automatisch is omgezet naar tekst en geanalyseerd. Een wereld van verschil in korte tijd – en Marhisdata beweegt mee.
Dat is misschien wel de grootste kracht van onze Stichting: een bont gezelschap van mensen, ieder met zijn of haar eigen kennis, interesses en vaardigheden, maar met hetzelfde doel voor ogen.
En dan terug naar onze jubileumdag. Met de vrijwilligers wilden we graag stilstaan bij alles wat zij in twintig jaar tijd hebben betekend. De ‘vrienden van het eerste uur’ worden niet jonger, en helaas kon dan ook niet iedereen aanwezig zijn. Om 11.00 uur vertrok de LELIE, na een korte toespraak van voorzitter Janneke Bos die het eerste exemplaar van het jubileumboek overhandigde aan een van de voorzitters van het eerste uur Dick Gorter en uiteraard het aansnijden van de jubileumtaart.
De route voerde ons via Weesp en het Amsterdam-Rijnkanaal langs de oude havens van Amsterdam, door de Oranje Sluizen en over het Markermeer terug naar Muiden. Voor sommigen was het een eerste kennismaking, voor anderen pure herkenning: “Hier heb ik nog gewerkt!” klonk het regelmatig. En ja, af en toe zorgde een ‘verbouwde coaster’ voor lichte spanning aan boord en werd er volop gefotografeerd – de passie voor schepen blijft groot.
Rond 16.00 uur keerde iedereen tevreden huiswaarts, terugkijkend op een prachtige dag.
Alles over onze jubileumuitgave én de vaartocht vindt u terug op onze speciale jubileumpagina:
👉 https://www.marhisdata.nl/marhisdata-20-jaar-jubileum
Vergeet ons ook niet te volgen op Facebook voor het laatste nieuws van alle initiatieven.
Biografie
Ap Bouman is secretaris van de Stichting Marhisdata.