Blogarchief 2023

Het vijftiende symposium van het Maritiem Portal (MP) en de Nieuwe Maritieme Geschiedenis van Nederland (NMGN) vond op 24 november 2023 ’s middags plaats in het Maritiem MuZEEum Zeeland in Vlissingen. ’s Morgens vergaderde de Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis.
De NS en de weergoden hadden er alles aan gedaan om de reis naar Zeeland zo lastig mogelijk te maken, maar liefhebbers van de maritieme wereld laten zich natuurlijk niet zo snel afschrikken. Voorzitter van de Raad van Toezicht Carla Schönknecht kon een vol bezette zaal welkom heten. Met gepaste trots vertelde zij hoe intensief er gewerkt is aan de herinrichting van het museum, en dat dit zelfs binnen budget is gelukt. Met een prachtig resultaat! 
Dit najaarssymposium werd voorgezeten door Jelle van Lottum (Huygens Instituut -KNAW) die de sprekers inleidde. 

Op vrijdag 17 november 2023 vond in Het Scheepvaartmuseum het 30ste jaarlijkse Museumsymposium plaats. De middag stond in het teken van voedsel vanwege de onlangs geopende tentoonstelling Food for Thought. In deze tentoonstelling (die t/m 9 juni 2024 is te zien) gaat fotograaf en documentairemaker Kadir van Lohuizen op zoek naar de oorsprong van ons voedsel, en de rol van Nederland en de scheepvaart in het voedselsysteem. Na een persoonlijke introductie op de tentoonstelling en het thema door directeur Michael Huijser met veel cijfers en weetjes (wist je bijvoorbeeld dat een gemiddelde maaltijd in Nederland zo’n 30.000 km heeft afgereisd of dat je zakje handige losse saladegroenten in Kenia is verpakt?!), gingen drie sprekers onder leiding van middagvoorzitter en hoofd collecties Jeroen van der Vliet dieper in op de historische achtergronden van de productie, handel en transport van ons voedsel. In elk van de drie verhalen stond één alledaags product centraal. Geen boter, kaas en eieren, maar wél graan, suiker en vis. Deze producten worden al eeuwenlang per schip vervoerd, waarbij soms de halve wereld wordt afgereisd.

In een van de zalen van Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam werd op 9 november 2023 een nieuw boek ten doop gehouden; een boek over de Duyfken, een klein scheepje met een bijzonder geschiedenis. Eigenlijk gaat het boek over twee scheepjes, want wie het over de Duyfken heeft, kan het scheepje bedoelen dat in 1606 als eerste Europese schip de Australische kust bereikte. Maar er bestaat ook een replica van dit schip. Deze Duyfken is gebouwd in Australië door de Duyfken 1606 Replica Foundation. De kiel van het scheepje werd in 1997 gelegd door (toen nog) kroonprins Willem-Alexander en twee jaar later werd het gedoopt in Fremantle. Daarna maakte het een reis via Indonesië, Mauritius en Zuid-Afrika naar Nederland. Na weer een aantal jaren in Fremantle te hebben gelegen, is de replica van de Duyfken tegenwoordig eigendom van het Australian National Maritime Museum in Sydney.

Sinds kort is het mogelijk om via https://transcriptions.globalise.huygens.knaw.nl/ te zoeken en bladeren in transcripties van miljoenen pagina’s uit het archief van de VOC. Het gaat om de collectie ‘Overgekomen Brieven en Papieren’ (OBP) met documenten uit de periode 1610-1796. De transcripties zijn gemaakt door het GLOBALISE-project^[1], dat tot doel heeft deze belangrijke collectie documenten uit het VOC-archief beter toegankelijk te maken voor onderzoek. Het project bouwt hiermee voort op het werk van het Nationaal Archief, dat in de afgelopen jaren eerst de hele OBP-serie gescand heeft (bij elkaar bijna 5 miljoen scans) en eerder al transcripties van een deel van deze serie beschikbaar had gesteld.

Ik kijk met veel plezier terug op het symposium 1673 dat afgelopen vrijdag 27 oktober werd gehouden in Het Scheepvaartmuseum. In de zaal zat een interessante mix van mensen met zowel maritieme kennis en interesse als mensen met financiële belangstelling. Veel oude vertrouwde gezichten dus, maar ook nieuwe, nog onbekende! En dat was niet zo gek. Victor Enthoven, die het symposium initieerde en grotendeels organiseerde, betrok zowel de (leden van de) Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis als de Stichting Geschiedenis van de Overheidsfinanciën. De middag was opgedragen aan de ons allen bekende Jaap Bruijn, emeritus hoogleraar zeegeschiedenis in Leiden, en speciaal daarom waren zijn weduwe Elly en zoon Ruurd aanwezig. Jaap werd door meerdere sprekers tijdens hun presentaties genoemd, er werd aan zijn onderzoek en studies gerefereerd, en zo was hij toch nog een beetje aanwezig.

Van 7 tot 8 september 2023 stonden nieuwe inzichten van internationaal Hanzeonderzoek centraal in Zwolle. Onderzoekers kwamen bijeen om vondsten uit Hanzeatische archiefbronnen te presenteren, om met elkaar en het publiek in gesprek te gaan over de huidige beleving van de Hanzeatische geschiedenis tijdens het Hanzejaar 2023 en over wat we in de toekomst kunnen verwachten. Wat zijn veelbelovende onderzoeksthema’s en hoe kan het brede publiek het beste betrokken worden bij het vertellen van de uitgebreide lokale, regionale en internationale geschiedenis van de Hanze?