Slotsymposium Tien Jaar Sonttolregisters Online, 31 januari 2020

Tien jaar Sonttolregisters Online: Hiermee komt er een einde aan een monsterklus die ruim tien jaar heeft geduurd. Het eindresultaat is de website www.soundtoll.nl. Dit online instrument tilt de bruikbaarheid van de Sonttolregisters als historische bron naar een tot voor kort ondenkbaar niveau en stelt onderzoekers in staat de geschiedenis van de koopvaardij van Nederland en andere Europese landen in veel meer detail te bestuderen dan tot nu toe mogelijk was. Locatie van het slotsymposium: Rijksuniversiteit Groningen/Campus Fryslân, Wirdumerdijk 34, 8911 CE Leeuwarden. Hier vindt u het programma en de wijze van aanmelden.

Het project Sonttolregisters Online is een initiatief van Tresoar en de Rijksuniversiteit Groningen. Dit symposium markeert de afronding van het project en tegelijkertijd de overdracht van de gegevens Huygens ING. Met dit instituut is overeengekomen dat het de database en bijbehorende informatie de komende jaren ín de lucht’ zal houden zodat de toegang voor iedereen gewaarborgd blijft.

De Sonttolregisters vormen de administratie van de tol die de Koning van Denemarken van 1497 tot 1857 hief over de schepen die door de Sont voeren, de zeeweg tussen Zweden en Denemarken, die Noord- en Oostzee met elkaar verbindt. De Sonttol was gevestigd in Helsingør op de plaats waar de Sont het smalst is. Alle schepen die van en naar de Oostzee voeren, moesten hier voor anker gaan. Vervolgens gingen de schippers aan wal om de tol te betalen.

De Sonttolregisters zijn bij historici een beroemde en veel gebruikte bron voor de bestudering van de geschiedenis van economie en handel in Europa. Mede door de lengte van de reeks vormen ze een waardevolle bron voor de economische geschiedenis van heel Europa. Alle goederenstromen over zee tussen het Oostzeegebied en de rest van Europa kunnen met deze registers in kaart worden gebracht. 

Voor Nederland en Friesland zijn de Sonttolregisters bijzonder waardevol omdat tussen 1580 en 1780 schippers uit de kustprovincies van de Republiek een groot aandeel in de koopvaardij op de Oostzee hadden. Niet voor niets werden de Nederlanders de vrachtvaarders van Europa genoemd. Amsterdam was het centrum van deze koopvaardij. Hier vonden de handel, de bevrachting en de financiering plaats. De schepen en de bemanningen kwamen aanvankelijk vooral uit het gewest Holland, later ook van van de Waddeneilanden en uit de Friese zuidwesthoek. Voor Friesland is deze koopvaardij een vrijwel vergeten bedrijfstak, die dankzij Sonttolregisters Online een duidelijker gezicht krijgt.