Toegang tot de collectiebeschrijvingen in Maritiem Portal
Binnen het Maritiem Portal zijn onder de pagina ‘Collecties’ nu al meer dan 1200 beschrijvingen van maritieme collecties te vinden. Die beschrijvingen zijn toegankelijk via een viertal categorieën van tags of trefwoorden: Algemeen; Geografie; Instelling; Periode. U vindt ze in de tagwolk, die via een link leidt naar een overzicht waarin alle tags onder elkaar terug te vinden zijn.
De trefwoorden onder ‘Algemeen’ zijn globale gestandaardiseerde trefwoorden, vooral ontleend aan de Art & Architecture Thesaurus (AAT), ontwikkeld en onderhouden door The J. Paul Getty Trust in de Verenigde Staten sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw. Deze Engelse maar ook meertalige thesaurus is in de jaren ’90 vertaald in het Nederlands. Het AAT-bureau bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie in Den Haag beheert de Nederlandstalige inbreng. Destijds zijn de termen die ontwikkeld zijn in het kader van het MARDOC-project van de Nederlandse maritieme musea, in de Nederlandse versie (AAT-NL) ingebracht. Indien geaccepteerd, komen ze in de AAT voor; anders als kandidaatterm in de AAT-NL bij het RKD.
Iedere term of concept wordt vertegenwoordigd door een uniek identificatienummer, welk gecombineerd met de link naar de Getty direct het relevante record toont, met daarin ook de anderstalige equivalenten en vertaalde scope notes of definities. Ook de plaats van de term of het concept in de hiërarchie kan men desgewenst zien.
Termen waarvan het identificatienummer begint met 300 zijn geaccepteerde termen; die welke beginnen met 900 zijn kandidaattermen in de AAT-NL (zie: http://browser.aat-ned.nl/. In overleg met het AAT-bureau kan men kandidaattermen voordragen om geaccepteerd te worden in de Getty AAT(volgens bepaalde voorwaarden).
Hieronder het overzicht van de termen uit de categorie ‘Algemeen’:
archieven (collecties) archief (collecties)
http://vocab.getty.edu/page/aat/(300189759)
SN: Wordt gebruikt voor de documenten van een bepaald individu, een bepaalde organisatie of andere entiteit, die bij elkaar worden bewaard binnen een grotere collectie.
beeldarchieven beeldarchief
SY: beeldbanken (archieven) beeldbank (archief)
SN: Verzamelingen, gewoonlijk deel uitmakend van grotere bibliotheken, archieven of collecties, die bestaan uit visueel materiaal in verschillende vormen en op verschillende media.
bibliotheken
AAT: = bibliotheken naar onderwerp ; bibliotheek naar onderwerp
SN: =<bibliotheken naar onderwerp> BT bibliotheken (gebouwen)
Musea museum
SN: Verwijst naar gebouwen, groepen gebouwen of ruimten binnen gebouwen waar waardevolle objecten zoals kunstwerken, antiquiteiten, wetenschappelijke specimens of andere artefacten worden bewaard en uitsluitend voor bezichtiging door het publiek worden tentoongesteld.
Binnenvaart (900017397)
SN: Scheepvaart op binnenwateren, op rivieren en kanalen
AAT = binnenvaartschepen
SN: Aanduiding voor vaartuigen die worden gebruikt op afgesloten en relatief afgeschermde wateren, zoals rivieren, meren en kanalen. Gewoonlijk gebruikt voor het vervoer van personen of zaken, visvangst, sleep- en baggerwerken. Binnenvaartschepen kunnen zowel als zeilschip of als sleepschip gebouwd zijn.
SY: binnenvaartschip; binnenschepen; binnenschip.
Persoonsinformatie (————-)
AAT: = Biografische dossiers ; biografisch dossier
SN: Dossiers met welke informatie dan ook over een individu.
Cartografie
SN: De wetenschap of de kunst van het kaarten maken.
Databases database
SN: Gestructureerde verzamelingen van logisch verwante, meestal machinaal leesbare gegevens, bestemd voor verschillende toepassingen, maar onafhankelijk daarvan beheerd.
Erfgoed (———-)
AAT: = cultureel erfgoed
SN: De geloofssystemen, waarden, wijsgerige stelsels, kennis, gedragingen, gewoonten, kunstuitingen, geschiedenis, ervaringen, talen, maatschappelijke verhoudingen, instellingen en materiële goederen en scheppingen die behoren tot een bepaalde groep mensen en die telkens aan de volgende generatie worden doorgegeven. Als bindende factor voor een groep mensen kunnen fungeren ras, leeftijd, bevolkingsgroep, taal, land van oorsprong, religie of andere sociale categorieën of groepen.
Handelsondernemingen [incl. rederijen]
SN: Handel- en scheepvaartmaatschappijen
Havens
AAT: = havens (onderdelen van wateren)
SN: Beschut liggende inlaten van water die bescherming tegen wind en zee bieden en voldoende diepte hebben zodat schepen voor anker kunnen gaan.
Kaapvaart [commissievaart] (900021475)
SN: Kaapvaart, ook commissievaart, is het varen op buit door particuliere schepen in oorlogstijd. Kaapvaart werd aan particulieren toegestaan door het verlenen van kaperbrieven (lettres de marque), dat wil zeggen vergunningen verleend door een overheidsinstantie.
Koopvaardij (——)
AAT-NL: grote vaart] (900020495)
SN: Vaart met koopvaardijschepen buiten Europa of naar een haven aan de Middellandse of Zwarte Zee. [opm.: geografisch open laten]
AAT: = koopvaardijschepen; koopvaarders
SN: Te gebruiken voor vaartuigen betrokken bij het handelsverkeer op oceanen of grote binnenwateren.
Loodswezen (900030464)
SN: Dienst die zorgt voor het beloodsen van schepen en voor het betonningssysteem en bebakening van de vaarwegen.
AAT: = loodsen (scheepsvaart); loods
SN: Ieder persoon die in staat is en officieel is aangesteld om schepen veilig door de hem plaatselijk bekende vaarwateren te loodsen tot het schip op een bepaalde bestemming of in open zee is.
AAT: =loodsboten; loodsboot
SN: Boten die loodsen van en naar binnenkomende en uitvarende schepen brengen.
Marines
Note: Note: Refers generally to the body of warships under the control of a ruler, state, or nation. Modern usage aggregates a regularly organized seagoing force including ships, personnel, and equipment. Modern navies may comprise a variety of attack, supply, and repair vessels, naval bases and ports, and large administrative and maintenance organizations.
SY: marine; zeemacht
Maritieme archeologie
AAT-NL: = scheepsarcheologie 900022620
SN: Studie van de historie van de scheepsbouw met toepassing van archeologische methoden.
AAT: = onderwaterarcheologie
Additional note: Tak van de archeologie die zich bezighoudt met het bergen van oude voorwerpen uit de zee, zoals scheepswrakken of overblijfselen van verzonken menselijke nederzettingen, met behulp van de techniek van onderwateronderzoek, uitgravingen en berging.
Maritieme cultuur (————)
AAT:= cultuur
SN: cultuur: De totaliteit van leefwijzen die door een groep mensen is opgebouwd en van de ene generatie op het andere wordt doorgegeven.
Modelbouwen modelbouw
SN: Het maken van representaties op schaal van objecten of structuren, meestal driedimensionaal en gemaakt van hard, onkneedbaar materiaal zoals hout of steen. Zie ‘boetseren’ voor het gebruik van kneedbaar materiaal zoals was of klei om een driedimensionale vorm te creëren.
Naslagwerken (——-)
AAT: = verwijsbronnen ; verwijsbron
SN: Hiermee worden bronnen aangeduid die in de eerste plaats zijn bedoeld als naslagwerk, en niet om achter elkaar uit te lezen.
Navigatie
AAT-NL: = navigatie (900031221)
SN: Het dirigeren van een vaartuig over zee, langs kusten en door vaarwateren van de ene plaats naar de andere op de veiligste, snelste en meest economische manier met gebruikmaking van theoretische en praktische zeevaartkunde.
AAT: = navigatie-instrumenten
Note: Various instruments, such as compasses, gyrocompasses, and sextants, that help navigators, usually in watercraft or aircraft, determine their position, course, and distance traveled.
AAT: = navigators
Offshore
AAT-NL: = off shore ; offshore (900031414)
SN: Buitengaats, op de hoogte van de kust, veelal gebruikte bepaling voor werkzaamheden in een zeegebied dat verder af ligt dan onder de kust.
AAT = offshore bouwconstructies
Note: Use only for structures built adjacent to the continental land masses and on the continental shelves, often located within the navigable areas of coastal waterways; use “marine structures” for construction built seaward of high-water lines of oceans, seas, or bays.
Passagiersvaart (———)
AAT: = passagiersschepen; [passagiersschip
Additional note: Vaartuigen die hoofdzakelijk worden gebruikt voor personenvervoer.
Recreatievaart (——–)
AAT: = recreatie; vrijetijdsbesteding
Additional note: Bezigheden, tijdverdrijf of lichamelijke activiteiten die door mensen en dieren worden ondernomen met als enig doel de activiteit zelf, of ter ontspanning en vermaak.
Reddingswezen (———-)
AAT: = hulpdiensten
SN: Nooddiensten; reddingswerk.
Scheepsbouw
SN: De vaardigheid of het bedrijf van het bouwen van schepen.
Scheepsrampen (————)
AAT: = rampen ; ramp
SN: Onverwachte, rampzalige gebeurtenissen die grote materiële schade, verlies of angst veroorzaken.
Scheepstypen (———-)
AAT: = vaartuigen ; vaartuig
SN: Vaartuigen die kunnen drijven en die zijn gebouwd om over het water te reizen of zaken te vervoeren, bijvoorbeeld een boot, schip of vlot.
Slavernij
SN: Verwijst naar de situatie waarbij een mens eigendom is van een ander mens. Aan een slaaf worden de meeste rechten onthouden die gewoonlijk toekomen aan mensen die in vrijheid leven.
AAT: = slavenschepen ; slavenschip
SN: Te gebruiken voor schepen die mensen vervoerden om als slaven te worden verkocht; soms speciaal voor dit doel ontworpen.
Sleepvaart
AAT-NL: = sleepvaart (900022744)
SN: Het slepen van vaartuigen of andere drijvende objecten die – eventueel tijdelijk – niet over eigen voortstuwingsvermogen beschikken, door een speciaal daartoe gebouwde sleepboot met een relatief groot machinevermogen. Te onderscheiden in binnensleepvaart, havensleepvaart en zeesleepvaart.
AAT: = sleepboten; slepers ; sleepboot; sleper
Additional note: Vrij kleine, krachtige schepen, die worden gebruikt om schepen op zee en dekschuiten te slepen, of om te assisteren in en rond een haven, bijvoorbeeld bij het aanleggen. Gebruik ‘duwboten’ voor koopvaardijschepen die hele groepen dekschuiten slepen.
Visserij
SN: Het beroepsmatig of als ontspanning vangen van vis.
SY: visvangst; vissen
VOC [zie: handelsondernemingen]
SN:
Walvisvaart
AAT: = walvisvangst
AAT: = walvisvaarders ; walvisvaarder
SN: Uitsluitend te gebruiken voor zeilschepen betrokken bij de walvisvangst.
MARDOC: Vroeger een zeilvaartuig dat werd gebruikt voor het jagen op walvissen; tegenwoordig een vaartuig voor de verwerking van gevangen walvissen, tevens moederschip van de vangboten (MAR).
Watersport (————)
AAT: = zeilen (activiteit)
SN: Het zich door het water voortbewegen door de kracht van de wind in de zeilen.
AAT: = watersportbenodigheden
WIC [zie: handelsondernemingen]
SN:
Wonen op het water (——–)
AAT: = woonboten; woonboot
SN: Vaartuigen, vaak brede platbodems, die zijn uitgerust om als drijvende woningen te dienen en meestal niet bestemd zijn voor gebruik op ruw water.
Zee- en binnenvaartrecht (——–)
AAT: = wetgeving
SN: Geschreven verklaringen die rechtsgeldig zijn door de goedkeuring of bekrachtiging van een officieel staatsorgaan of ander bestuurslichaam, zoals wetten, regelingen, toekenningen van fondsen en internationale verdragen.
Zeevarenden
AAT: = zeelieden
SN: Personen die als beroep schepen op zee bedienen, zorgen voor het functioneren of navigeren.