Blog: Navigatielampen. Van donker naar licht

Figuur 1: navigatielichten van schip De Lutina (maritiem archeologische rijkscollectie).

Heb jij ooit in het donker op een schip gevaren? Grote kans dat je dan deze kleuren lampen ooit wel eens bent tegengekomen. Deze bollen zijn delen van navigatielampen. Toen ik door het depot van de maritieme rijkscollectie liep, vielen deze bollen me meteen op. Ze zijn vrij groot, tussen de 15 en 20 cm hoog, en opvallend gekleurd. Iets wat in de rest van de glascollectie weinig voorkomt. Ik werd meteen benieuwd. Hoe zag de complete lamp eruit? Want wat ervan over is, is niet de complete lamp geweest. En hoe is de ontwikkeling van deze lampen gegaan?

Lees verder “Blog: Navigatielampen. Van donker naar licht”

Blog: Een week met beeld Barry of hoe een beeldhouwwerk uit de Waddenzee plotseling landelijk nieuws werd

De tweet over het opgeviste beeld zoals dat op Twitter verscheen.

Het was maandagavond 1 augustus 2022, na een lange warme kantoordag. Thuis werd door mij de maaltijd gekookt, rustig aan, een half oog op de smartphone. Ik wist niet dat de zo rustige week zou veranderen in een turbulent perscircus. ‘Ploiiink’…appje van bevriende duiker Ernst Jongejan….een verhaal met mooie foto van een houten beeld met overduidelijk een kop van een manspersoon. Nog geen 10 minuten later ‘Ploiink’ weer een appje van RCE maritiem archeoloog Johan Opdebeeck die zich zorgen maakte of ik dit beeld al gezien had. App terug: ’Check’.

Lees verder “Blog: Een week met beeld Barry of hoe een beeldhouwwerk uit de Waddenzee plotseling landelijk nieuws werd”

Blog: A Hamburg Merchant’s Archive, rediscovered after 267 years

Book Cover “The Power of Persuasion. Becoming a Merchant in the 18th Century”, transcript publishing 2022.

In August 1745, a merchant loaded his business archive onto a ship in Brest bound for his hometown Hamburg. The merchant had spent the previous two years in France travelling for the purpose of establishing and making a name for himself as a wholesale merchant. But the archive never reached its destination. It was confiscated during the capture of the ship by a British privateer. In 2012, this merchant’s archive was rediscovered in the Prize Papers collection at the National Archives. 10 years later, a book has now been published telling its story and the story of its original owner.

Lees verder “Blog: A Hamburg Merchant’s Archive, rediscovered after 267 years”

Blog: Duitse zeelieden in de private slavenhandel

Cover (Walburg Pers, 2022).

In de vroegmoderne tijd was er in de Nederlandse Republiek een grote vraag naar arbeidskrachten in allerlei sectoren, waaronder de maritieme sector. Dit had een hoge aantrekkingskracht had op mannen vanuit heel Europa, vooral uit Duitsland en Scandinavië. Deze mannelijke immigranten kwamen naar de Republiek om aan te monsteren op marine- of oorlogsschepen, vissersboten, koopvaardijschepen en VOC-schepen, maar ook op private slavenschepen. Doordat de archieven van private slavenhandelaren vermoedelijk niet bewaard zijn gebleven was er nog heel weinig bekend over de opvarenden van private slavenschepen.[1] Het boek De grootste slavenhandelaren van Amsterdam. Over Jochem Matthijs en Coenraad Smitt (Walburg Pers, 2022) brengt hier verandering in.  

Lees verder “Blog: Duitse zeelieden in de private slavenhandel”

Blog: Terugblik op stage van een aanstaand Geschiedenis Bachelor

Overleg van de beeldredactie NMGN in MMR, 9 juni 2022. Ter tafel het hoofdstuk Binnenvaart in de twintigste eeuw. Van links naar rechts: Ron Brand, Thomas Hill en Peter Sigmond. Foto Henk Dessens

Naar aanleiding van mijn stageperiode bij het Maritiem Museum Rotterdam (MMR) en in het verlengde hiervan bij de beeldredactie van de Nieuwe Maritieme Geschiedenis van Nederland (NMGN) werd mij door de eindredacteur Marja de Keuning gevraagd een blog te schrijven over mijn ervaringen. Hierin zal ik vertellen waarom ik deze stage gekozen had, wat ik heb gedaan en aan welke hoofdstukken ik heb mogen meewerken.

Lees verder “Blog: Terugblik op stage van een aanstaand Geschiedenis Bachelor”

Blog: Het kleurrijke strijkijzer

Figuur 1: De gliedesteen. Collectie Batavialand, Lelystad.

Een glad, halfrond, kleurrijk object van ongeveer 5 bij 5 cm en 368,9 gram zwaar. In de verste verte wist ik niet wat dit object moet voorstellen. Ondanks dat het object is bedekt met de kenmerkende kleuren van geïriseerd glas (verweerd en aangetast glas), wat deels komt doordat het meer dan een eeuw op de bodem van de Zuiderzee heeft gelegen, kon ik me eerst ook moeilijk inbeelden dat dit object daadwerkelijk van glas is gemaakt. Het voelde namelijk veel te zwaar. Een collega vertelde mij dat dit object een ‘gliedesteen’ heet. Of ook wel: ‘strijksteen’ of ‘strijkglas’. Ondanks het woord ‘steen’ in de naam is dit object helemaal geen steen! Het is een glazen voorloper van de strijkbout. Door zijn gladde oppervlak is het uitermate geschikt om over de kreukels van (net gewassen) kleding te wrijven waardoor de kleding weer mooi glad werd (Ritsema van Eck en Zijlstra-Zweens 1993, 201). Vooral linnen ging namelijk erg kreuken in de was. Als je langer bleef doorgaan met wrijven, kreeg de kleding zelfs een glans! Had je je dat kunnen bedenken, toen je dit object zag?

Lees verder “Blog: Het kleurrijke strijkijzer”

Blog: Zeilschipdocumentatie negentiende eeuw gedigitaliseerd

Foto van het documentatieteam met van links naar rechts:
Marien Lindenborn (marhisdata);
Bram van Bochove (marhisdata);
Cees Paul (Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders);
Ron van den Bos (Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders);
Ab Küchler (Stichting Jacob Spin);
Ap Bouman (marhisdata).

Eind februari 2022 konden vertegenwoordigers van de Stichting Nederlandse Kaaphoorn-vaarders, de Stichting Jacob Spin en de Stichting Maritiem Historische Databank (Marhisdata) een kleine mijlpaal vieren. Na veel inzet kon eindelijk het eerste resultaat worden getoond van het project dat tot doel had de grote collectie scheepsdocumentatie die in het bezit is van de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders te digitaliseren. De Stichting Nederlandse Kaaphoorn-vaarders is deelnemer aan het Maritiem Portal en bekend bij veel geïnteresseerden in de maritieme geschiedenis. Desondanks is een korte introductie op zijn plaats.

Lees verder “Blog: Zeilschipdocumentatie negentiende eeuw gedigitaliseerd”