75 jaar Zuiderzeemuseum

Foto Maarten Schets.

In 1932 maakte de Afsluitdijk een einde aan de Zuiderzee; het IJsselmeer ontstond. De mensen in het aanliggende gebied richtten zich noodgedwongen op nieuwe manieren van leven; de visserij en visserijtradities stonden niet langer centraal. Om de herinneringen aan de verdwijnende Zuiderzeecultuur levend te houden, is het Zuiderzeemuseum opgericht. In 1948 – nu 75 jaar geleden – werd in Enkhuizen een start gemaakt met dit nieuwe rijksmuseum. 75 jaar Zuiderzeemuseum… dát moet gevierd worden en daarom pakt het museum uit. Meer informatie

Verwacht: Vrouwen op Scheveningen

Cover

Scheveningse vrouwen hadden het zwaar. Terwijl hun man op zee was, moesten zij hard werken voor een karig loon en zorgen voor kinderen en huishouden. Ze waren volgens de wet niet handelingsbekwaam, maar droegen wel de verantwoordelijkheid. En immer die angst voor een schipbreuk… Hoe (over)leefden die vrouwen? Sjors Stuurman schreef Vrouwen op Scheveningen. Van nettenboetster tot redersweduwe (maart 2023). Meer informatie

Tentoonstelling Plantage Alkmaar 1745-heden tot 19 maart 2023

Museum Alkmaar

De tentoonstelling ‘Plantage Alkmaar. Alkmaar in Suriname 1745-heden’ is nog tot 19 maart 2023 te bekijken in Museum Alkmaar. Deze belicht het Alkmaarse slavernijverleden en specifiek het verhaal van plantage Alkmaar in Suriname, een weinig bekend en nauwelijks onderzocht thema uit de Alkmaarse geschiedenis. In de expositie zullen zeer uiteenlopende voorwerpen getoond worden, zoals gereedschappen, servies, archiefstukken, kaarten en kunstwerken. Zeer bijzonder is een serie waterverftekeningen van plantage Alkmaar en omgeving, gemaakt in de periode 1811-1816 en nooit eerder in Nederland tentoongesteld. De tentoonstelling is samengesteld door gastconservator Mark Ponte in samenwerking met junior conservator Juliet Harrison en museumconservator Christi Klinkert. Meer informatie

Nieuw NMGN-hoofdstuk online: André van Holk – Binnenvaart in de zeventiende en achttiende eeuw

Detail van de lading turf uit wrak van een zeventiende-eeuws vrachtschip, opgegraven in  2014 en 2015 in Oostelijk Flevoland op kavel OR 49, nabij Dronten.
Foto International Fieldschool for Maritime Archaeology (IFMAF).

In de Republiek vormde de binnenvaart één van de essentiële voorwaarden voor het ontstaan van de ongekende welvaart in de zeventiende eeuw. Mag in de Oostzeevaart (de Moedernegotie) het grote geld zijn verdiend, zonder een bloeiende binnenlandse scheepvaarttak, had de sterke groei en specialisatie van stedelijke centra in Holland niet plaats kunnen vinden. Binnenschippers maakten optimaal gebruik van de fijnmazige en wijdvertakte, bestaande en nieuw aangelegde, infrastructuur van vaarwegen, met in het centrum de Zuiderzee als centraal verkeersplein. Gratis windenergie, kleine bemanningen, die steeds vaker bestonden uit vrouw en kinderen van de schipper, droegen eveneens bij aan het goedkope transport en het al vroeg ontstaan van een nationale volkshuishouding. De kustprovincies konden op een goedkope wijze worden voorzien grondstoffen, voedsel en arbeidskrachten. Tenslotte speelden instituties een belangrijke rol in de organisatie van de samenleving, waardoor een hoog ontwikkeld kennisniveau bestond, onder andere in de scheepsbouw en aanverwante industrieën. André van Holk schreef het NMGN-hoofdstuk: Binnenvaart in de zeventiende en achttiende eeuw: Innovatie en marktintegratie. Meer informatie

Tentoonstelling Koninklijk borduren in Textielmuseum, 15 oktober 2022 – 10 april 2023

Foto links: Originele gordijnen in de Chinese Zaal van Huis ten Bosch, onbekend borduuratelier te Guangzhou, ca. 1791. HTB 0680, Staat der Nederlanden / Koninklijke Verzamelingen, Den Haag. Foto midden: Detail van het digitale ontwerp voor de nieuwe gordijnen, Liesbeth Stinissen, 2021/2022. Foto rechts: Borduur- en laserspecialist Frank de Wind van het TextielLab werkt samen met ontwerper Liesbeth Stinissen aan het machinaal geborduurde gedeelte van de nieuwe gordijnen voor Paleis Huis ten Bosch, foto door Willeke Machiels i.o.v. TextielMuseum.

De bijzondere gezamenlijke opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf en de Dienst van het Koninklijk Huis aan het TextielMuseum betreft een eigentijdse remake van de achttiende-eeuwse zijden gordijnen uit de Chinese Zaal van Paleis Huis ten Bosch in Den Haag, één van de ontvangstruimtes van het woonpaleis van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima. Na recentelijk onderzoek bleken de originele gordijnen te kwetsbaar om terug te plaatsen; ze moeten geconserveerd en opgeslagen worden, wat aanleiding werd voor deze opdracht. Het ontwerp voor de nieuwe gordijnen met veel maritieme elementen is van de hand van de Haagse ontwerper Liesbeth Stinissen. Voordat de gordijnen in het paleis in Den Haag worden toegepast, zijn ze in Tilburg te bewonderen door het publiek. De nieuwe gordijnen zijn samen met de originelen te zien in de tentoonstelling ‘Koninklijk borduren | Verhalen en vakmanschap’, van 15 oktober 2022 t/m 10 april 2023 in het TextielMuseum. Meer informatie