De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) hield in de 17e en 18e eeuw nauwgezet gegevens bij over mensen, natuur en infrastructuur in gekoloniseerde gebieden. In het vierjarige project Enduring Empire: Measuring Early Dutch Colonialism’s Lasting Impact in Indonesia worden deze historische gegevens voor het eerst systematisch vergeleken met actuele data van het Indonesische bureau voor de statistiek om te onderzoeken hoe koloniaal beleid nog steeds impact heeft op het hedendaagse Java. Onderzoekers Lodewijk Petram van het Huygens Instituut en Maarten Bosker van de Erasmus School of Economics krijgen hiervoor NWO-subsidie.
Marja de Keuning
Tentoonstelling over Leeghwater

In Museumgemaal Wilhelmina in de Schermer is van 6 juli tot 10 augustus 2025 een tentoonstelling te zien over Leeghwater. Aan de hand van oude kaarten en prenten wordt onder meer aandacht besteed aan de inpoldering van het Schermeer in 1663-1635. Fotograaf Alex Hendriks maakte hedendaagse foto’s van de sleutellocaties van destijds. Meer informatie
De reis van Bossu

‘De Reis van Bossu’ vertelt het verhaal van een groep onderwaterarcheologen die in het IJ in Amsterdam en in het Markermeer op zoek gaan naar resten van de Slag op de Zuiderzee in 1573. Wat gaat er onder de golven schuil van de vloot van de Spaanse admiraal Bossu? De film is gemaakt door Yuri van Koeveringe in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de gemeente Amsterdam en de Stichting Archeologie West-Friesland. Meer informatie
Zomertentoonstelling in Zee- en Havenmuseum: LEGO-schepen kijken en bouwen, 18 juli-7 september 2025

‘Schepen van LEGO, ‘kijken en bouwen’ toont meer dan 100 grote, kleine, historische, bijzondere scheepsmodellen, volledig opgebouwd uit LEGO. Van grote zeilschepen tot vissersboten: elk model is met oog voor detail gebouwd door enthousiaste liefhebbers. Daarnaast is een fototentoonstelling SAIL IJmuiden/Amsterdam te zien. Met fraaie foto’s van de schepen tijdens de SAIL evenementen die in de afgelopen 50 jaar zijn gehouden. Deze tentoonstelling is te zien van 9 juli tot en met 2 november 2025. Naast kijken kan iedereen in juli en augustus ook zelf aan de slag. In het museumcafé kan een eigen schip van LEGO bouwsteentjes gebouwd worden, de eigen bouwwerken worden tentoongesteld maar kunnen niet meegenomen worden. De zomertentoonstellingen zijn in juli en augustus te bezoeken van woensdag- t/m zondagmiddag tussen 13.00 en 17.00 uur, aan de Havenkade 55 in IJmuiden. Meer informatie
Maritieme week in het Zuiderzeemuseum, 4-10 augustus

Van 4 tot en met 10 augustus 2025 bruist het Zuiderzeemuseum een hele week lang van het maritieme leven tijdens de Maritieme Week – een bijzondere editie die niet één weekend, maar zeven dagen duurt en bol staat van shantymuziek, demonstraties, workshops, kinderactiviteiten en vaartochten. Jong en oud kunnen zich onderdompelen in het leven van vissers, schippers en zeelieden en beleven in het sfeervolle Zuiderzeedorp hoe het er vroeger aan toe ging rond de Zuiderzee. Het maritieme evenement is al jaren een begrip in het museum en ook dit jaar wacht bezoekers weer een rijkgevuld programma. Kijk op de website voor het volledige overzicht per dag.
Verschenen: Dit monument is het teken dat wij het hebben overleefd

In aanloop naar Keti Koti op 1 juli, verscheen bij Uitgeverij Boom een nieuw boek met verhalen over de doorwerking van het slavernijverleden. Met een bijdrage van Meertens-collega Markus Balkenhol. Dit monument is het teken dat wij het hebben overleefd zijn de woorden van Eddy Campbell, uitgesproken tijdens de herdenking van de afschaffing van de slavernij op 1 juli 2004. Esther Captain en Urwin Vyent verzamelden de belangwekkende toespraken van onder anderen Jet Bussemaker, Femke Halsema, Linda Nooitmeer, Astrid Roemer, Mark Rutte en Franc Weerwind, uitgesproken op de herdenking op 1 juli. Het boek bevat ook een bijdrage van Meertens-collega Markus Balkenhol, die samen met Aspha Bijnaar een essay schreef over de herinneringspolitiek rondom het slavernijverleden. Daarnaast zijn er interviews met sprekers en bezoekers van de jaarlijkse herdenking te lezen. Al deze verhalen maken duidelijk hoe de slavernij haar doorwerking heeft en nodigen uit tot een gezamenlijk herdenken in de toekomst. Meer informatie
Verschenen: Gezonken Erfgoed. Een Nederlandse geschiedenis aan de hand van 15 iconische scheepswrakken

Jolanda Bos, Martijn Manders, Bjørn Smit, Wouter Waldus vertellen een Nederlandse geschiedenis aan de hand van vijftien iconische scheepswrakken. Elk wrak biedt een venster op een specifieke periode uit de Nederlandse geschiedenis, gebeurtenis of thema: van watermanagement tot handel, van koloniale expansie tot het dagelijks leven van binnenschippers. Dit rijkgeïllustreerde boek biedt een uniek perspectief op ons verleden – niet vanaf het land, maar vanaf het water gezien. Meer informatie