Nieuwsarchief 2021

Op 3 juli 2021 is bekend gemaakt dat Nederlands slavernijverleden. Historische inzichten en het debat nu van Henk den Heijer op de Longlist van de Libris Geschiedenisprijs 2021 staat. Meer informatie

Zeilschip ‘Helena’ is een tweemast stevenaak uit 1875 van de stichting ‘Het Rotterdamse Zeilschip’. Het schip heeft de museumhaven Rotterdam als ligplaats. Dit rivierzeilschip is het oudste ijzeren zeilende binnenvaartschip van Nederland. Meer informatie

Donderdag 1 juli is de nationale herdenking van de afschaffing van de slavernij in het Oosterpark bij het Nationaal Monument Slavernijverleden. We herdenken dat het 158 jaar geleden is dat Nederland formeel de slavernij heeft afgeschaft in Suriname en de voormalige Nederlandse Antillen. De herdenking is dit jaar in verband met de coronamaatregelen zonder publiek, maar wordt live uitgezonden door de NOS. Het Keti Koti Festival gaat niet door. Wel is er een online viering met een vooraf opgenomen concert in Paradiso. De live uitzending van de NOS begint om 13.00 uur en duurt tot 14.30 uur. Meer informatie

Vanaf vandaag, 30 juni 2021, zijn in Open Access twee NMGN-hoofdstukken over de binnenvaart beschikbaar op het Maritiem Portal. Voor deel 3 Tijd van de grote zeilvaart, 1780-1870 van de hand van vervoershistoricus Ruud Filarski:
‘In de negentiende eeuw veranderde de binnenvaart van karakter, zonder dat het traditionele, ambachtelijke vervoer met zeilschepen en trekschuiten geheel verdween. De belangrijkste aandachtspunten in dit hoofdstuk zijn de opkomst van de stoom- en de sleepvaart, de invloed van de stoomvaartdiensten op de reismogelijkheden, de concurrentie van de binnenvaart met de spoorwegen en het wegvervoer, de opkomst van de Rijnvaart, de ontwikkeling van het binnenlands vervoer, de organisatie van de vervoersdiensten, de opkomst van de eerste grote binnenvaartondernemingen, de verbetering van het vaarwegennet, de samenstelling van de vloot en de overgang van houten naar ijzeren vaartuigen. Het hoofdstuk eindigt in 1880, kort voordat het veranderingsproces zijn hoogtepunt zou bereiken.’

• Ruud Filarski – Aarzelende modernisering: Binnenvaart in de negentiende eeuw

Vanaf vandaag, 30 juni 2021, zijn in Open Access twee NMGN-hoofdstukken over de binnenvaart beschikbaar op het Maritiem Portal. Voor deel 1 Opkomst van de rivier- en zeehandel, 1100-1600 van de hand van de helaas op 11 maart 2021 overleden maritiem archeoloog Thijs J. Maarleveld:
‘In geen land ter wereld was vervoer over water belangrijker voor de ontwikkeling dan in Nederland. Varen was er een landschappelijke noodzaak, al vanaf de eerste bewoning van de delta, het veenlandschap en het zeekleigebied. In de middeleeuwen kwam de binnenvaart tot grote ontwikkeling, zowel op lokaal niveau als op de lange afstand. De opkomst van de steden bracht bovendien een geregeld onderling verkeer tot stand. Tot nog toe verwaarloosd in de geschiedschrijving komt de binnenvaart in beeld door landschapsontwikkeling, historische geografie en archeologie te combineren met ontginnings- en waterstaatsgeschiedenis. Binnenvaart vormt daarmee de basis van de maritieme geschiedenis.’

• Thijs J. Maarleveld – Het land, het water en de binnenvaart

De RCE is nog steeds op zoek naar mooie verhalen. Welke rol speelde het water in uw omgeving? Hoe veranderde uw woonplaats, uw familiegeschiedenis of uzelf als gevolg van het water? Heeft u of een familielid een speciale band met maritiem erfgoed of een bepaald maritiem object? Laat het de RCE weten! Kijk op de website stapstenen van maritieme geschiedenis (MaSS) voor de ingestuurde verhalen en doe inspiratie op.

Lees verder “RCE nog steeds op zoek naar maritiem erfgoed en uw verhaal”

Het Scheepvaartmuseum staat op verschillende manieren stil bij de herdenking van de gewelddadige verovering van de Banda-eilanden door J.P. Coen 400 jaar geleden. Een onderdeel daarvan is het onderzoek naar een manuscript over de geschiedenis van de Banda-eilanden uit de collectie van het museum, dat door onderzoekers lange tijd verloren is gewaand. Het manuscript, ook wel hikayat (verhaal, sage) genoemd, werd in 1922 door M.S. (Saleh) Neirabatij in het Maleis geschreven. Neirabatij was een invloedrijk persoon in het dorp Lonthoir op het eiland Lontar. Historische bronnen geschreven door lokale bewoners tijdens het Nederlandse koloniale bewind in Indonesië, zijn zeer zeldzaam. De hikayat biedt een Bandanees perspectief op de (maritieme) geschiedenis van de Banda-eilanden. Voor zover bekend is dit de oudst geschreven bron van de mondelinge geschiedenis van de Banda-eilanden. Het wordt samen met de onderzoeksresultaten van 3 juli t/m 7 november 2021 in Het Scheepvaartmuseum gepresenteerd. Op deze dag lanceert het museum i.s.m. Beyond Walls eveneens de driedelige podcastserie Het Scheepvaartmuseum: Banda & Beyond, waarin experts en kunstenaars aan de hand van de hikayat in dialoog treden over de bewogen historie van de Banda-eilanden en de impact van deze geschiedenis vandaag de dag. Meer informatie

Lees verder “De hikayat van Neirabatij: een unieke vertelling over de geschiedenis van de Banda-eilanden, vanaf 3 juli in HSM”