‘Saken van staet en oorlogh’ is het belangrijkste werk van diplomaat en historicus Lieuwe van Aitzema (1600-1669). Hierin beschrijft hij de geschiedenis van de Republiek der Verenigde Nederlanden van 1621 tot en met 1669. De digitale versie van deze bronnenuitgave is aangevuld met twee eerdere werken van Aitzema: het ‘Verhael van de Nederlandsche vrede-handeling’ over de Vrede van Munster uit 1648, en de ‘Herstelde leeuw’ over de aanvaring tussen stadhouder Willem II en het gewest Holland in 1650.