maritieme archeologie

Database Maritime Stepping Stories (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

In binnen- en buitenlandse wateren liggen zo’n 1500 scheepwrakken die Nederlands eigendom zijn. Het Programma Maritiem Erfgoed Internationaal van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zorgt, samen met haar partners, voor de bescherming en het onderzoeken van dit maritieme erfgoed zodat het bewaard blijft voor huidige en toekomstige generaties. De gegevens over de Nederlandse scheepswrakken worden verzameld in een database. Deze database is te vinden op de website Maritime Stepping Stones (MaSS). Op deze website is ook ook ander (Nederlands) maritiem erfgoed te vinden, zoals havens, kades, bruggen, gezonken steden, dorpen en prehistorische vindplaatsen.

Database MaSS

Update: Vanaf medio november 2020 zijn de gegevens Flevoland vergane schepen veiliggesteld in de database van MaSS met een eigen themapagina

Database veldonderzoek in Oosterschelde en Westerschelde, wrak Brits oorlogsschip HMS Valentine (DANS)

ADC Maritiem heeft een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek opwaterfase uitgevoerd in het kader het project vooroeververdediging cluster 3 (VOV3). Op tien locaties in de Oosterschelde en de Westerschelde werd granulair materiaal (bv. staalslakken of breuksteen, etc) gestort en op sommige locaties werd geotextiel op de kreukelberm van de vooroevers aangebracht. Voor het wrak van het Britse oorlogsschip HMS Valentine in het plangebied Nieuwe Neuzenpolder, dat op 15 mei 1940 tot zinken werd gebracht, adviseert ADC Maritiem een aanvullende bureaustudie om inzicht te krijgen op de archeologische waarde van dit wrak. Afhankelijk van deze waarde zal een managementplan gemaakt moeten worden voor behoud van deze locatie in het kader van de voorgenomen werkzaamheden. Besluitvorming over dit wrak zal in overleg met de contactpersoon voor archeologie in de gemeente Terneuzen en het SCEZ moeten worden genomen.

Database veldonderzoek in Oosterschelde en Westerschelde, HMS Valentine

Bibliotheekcollectie Amsterdam Pipe Museum

Het Amsterdam Pipe Museum (APM) beheert de nationale collectie tabakspijpen, doet hier onderzoek naar publiceert hierover. In de bibliotheekcatalogus op de website van het APM is informatie te vinden over 4.000 werken die betrekking hebben op de thema’s waar het museum zich op richt.

Bibliotheekcollectie Amsterdam Pipe Museum

Collectie Amsterdam Pipe Museum

Het Amsterdam Pipe Museum beheert de nationale collectie tabakspijpen, doet hier onderzoek naar publiceert hierover. In de objectcatalogus op de website van het museum zijn gegevens te vinden over bijna 30.000 voorwerpen.

Collectie Amsterdam Pipe Museum

De gelaagde geschiedenis van de westelijke Waddenzee (DANS)

De Westelijke Waddenzee is een dynamisch gebied dat gekenmerkt wordt door sterke getijdenstromingen, die voor zowel sedimentatie als erosie van de zeebodem zorgen. Hierdoor kunnen cultuurhistorische vindplaatsen in korte tijd vrij komen te liggen aan het bodemoppervlak, maar ook zo weer ver onder het sediment verdwijnen. De Westelijke Waddenzee is gemeentelijk ingedeeld. Gemeenten zijn in de eerste plaats verantwoordelijk voor het beheer van het cultureel erfgoed dat zich op en in de bodem van de Westelijke Waddenzee bevindt. Om gemeenten handvatten voor dit beheer te geven, is de Historisch Geo Morfologische Kaartenset voor de Westelijke Waddenzee ontwikkelt. Hierin zijn de belangrijkste datasets samengebracht die van belang zijn om inzicht te krijgen in de bekende cultuurhistorische waarden op en in de bodem. Dit rapport, waarin ook een leidraad is opgenomen voor het gebruik van de data, dient als achtergrond voor de digitale bestanden die door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) beschikbaar worden gesteld. Ook wordt aandacht geschonken aan het voorspellen van de aanwezigheid van scheepswrakken.

Gelaagde geschiedenis westelijke Waddenzee

Dutch clinker-built ships in the 15th and 16th centuries (DANS)

In 1969 an interesting and unique shipwreck was found at lot U 34 in the polder of eastern Flevoland, the Netherlands. The ship, dated about AD 1530, was 30 m long and completely clinker-built. The overlapping strakes were connected by a combination of rove and rivet and small treenails. In the Netherlands a few similar clinker-built shipwrecks have been found dating from the same period, but not as large as the ship at lot U 34.

Dutch clinker-built ships

Fish and fortune for Holland. The ‘waterschip’ (DANS)

Fish and fortune for Holland. The ‘waterschip’, floating fishpond and tug boat and the prosperity of Holland in the sixteenth and seventeenth century. In the province of Flevoland forty wrecks of ‘waterschepen’ have been found, of which twenty have been excavated and only two have been published. These fishing vessels date between 1500 and 1700 and played an important role in feeding the fast growing population of the urban centres in Holland. The ships form an interesting group of vessels because they have been in use over a long time-period, serving different functions (fish transport, fishing vessel and tug-boat). According to historical sources they span an even longer time-frame: from the fourteenth to the nineteenth century.

Fish and fortune for Holland