Instellingen

Overzicht van instellingen op het gebied van de Nederlandse maritieme geschiedenis.

Zuiderzeemuseum

Thumbnail_ZZME

Het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen brengt de verhalen tot leven van mensen die vroeger rond de Zuiderzee woonden. Zie, hoor, voel, proef en ruik het dagelijkse leven rond de Zuiderzee, voordat de Afsluitdijk in 1932 de Zuiderzee veranderde in het IJsselmeer. Het Zuiderzeemuseum richt zich op de geschiedenis, actualiteit en toekomst van het gebied. De thema’s water, ambacht en gemeenschappen staan centraal. In het buitenmuseum met historische gebouwen en het binnenmuseum met thematische tentoonstellingen wordt dit verhaal zichtbaar gemaakt.

Het Zuiderzeemuseum is daarnaast penvoerder van het Netwerk Zuiderzeecollectie. Dit netwerk bestaat uit 22 erfgoedinstellingen gevestigd rond het IJsselmeer. Gezamenlijk werken deze instellingen aan digitale  en fysieke presentatie van ‘de Zuiderzeecollectie’ en wisselen zij kennis en ervaring uit.

Het Netwerk Zuiderzeecollectie biedt een groeiend geheel van collectiedata aan via de website Zuiderzeecollectie. Dit inclusief beeldmateriaal, literatuur, bouwtekeningen en geselecteerde artikelen. De bibliotheek van het Zuiderzeemuseum, die via deze site toegankelijk is, telt circa 6500 records van maritieme aard. Vele honderden titels zijn reeds full text digitaal beschikbaar. Dit aantal zal de komende jaren nog flink groeien.

De volgende instellingen maken deel uit van het Netwerk Zuiderzeecollectie:
– Forteiland Pampus
– Fries Museum
– Fries Scheepvaartmuseum
– Gemeentemuseum Het Hannemahuis
– Huizer Museum
– Kasteel Radboud
– Kazemattenmuseum
– Muiderslot
– Museum Kaap Skil
– Museum Schokland
– Museum Spakenburg
– Museum Warkums Erfskip
– Nationaal Saet en Cruytmuseum
– Purmerends Museum
– Stadsmuseum Harderwijk
– Stichting Bolswards Historie
– Stichting Musea Noardeast Fryslân
– Volendams Museum
– Waterlandsmuseum de Speeltoren
– Westfries Museum
– Wieringer Eilandmuseum Jan Lont
– Zuiderzeemuseum

Collectie
De maritieme collectie van het Zuiderzeemuseum omvat ruim 80 schepen met aanhangende documentatie, ruim 1000 objecten uit het maritieme domein en voorts enkele duizenden tekeningen, foto’s en schilderijen van maritieme objecten en maritieme activiteiten. De collectie van het museum is digitaal doorzoekbaar in de beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Overzicht collectie
– schepen (van hout en van staal), bedrijfs- en pleziervaartuigen
– objecten zoals netten, vissersgerei, blokken, scheepsonderdelen, scheepssier, zeilen en touwen
– foto’s, tekeningen en schilderijen van schepen, havens, maritieme activiteiten en aanslag van waterwerken
– bouwtekeningen van schepen

Activiteiten
Onder meer:
– Taandagen;
– Maritiem festival;
– Spekbakkentreffen.

Contactgegevens
Bezoekadres:
Wierdijk 18
1601 LA Enkhuizen
Postadres:
Postbus 42
1600 AA Enkhuizen
Openingstijden
Website
Mailadres

Vereeniging Nederlandsch Historisch Scheepvaart Museum

Thumbnail_VNHSM

De Vereeniging is de officiële eigenaar van de collectie van Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. In 1975 gaf de Vereeniging haar collectie in bruikleen aan de Staat der Nederlanden, die zich verplichtte de collectie te beheren en presenteren. De Staat heeft de collectie, met instemming van de Vereeniging, in bruikleen gegeven aan de Stichting Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam (Het Scheepvaartmuseum). Vereeniging en Scheepvaartmuseum werken nauw samen, bijvoorbeeld op het gebied van collectievorming, onderzoek, fondsenwerving en activiteiten voor de leden.

Overzicht collectie
Bibliotheekcollecties: 70.000
Fotografie en film: 150.000
Technische tekeningen: 150.000
Objecten: 30.000

De collectie valt uiteen in drie grote thema’s:
1. Zeevaartkunde;
2. Scheepsbouw;
3. Maritieme Kunst.

En kan nader worden onderscheiden in de volgende deelcollecties:
Scheepsmodellen
Vaartuigen
Schilderijen, prenten en tekeningen
Keramiek, zilver en glas
Servies en vaatwerk
Souvenirs
Gebruiksvoorwerpen en gereedschap
Meubilair
Wapens
Vlaggen en overige textilia
Sculpturen
Numismatiek
Fotografie en film
Boeken, tijdschriften, bedrijfsdrukwerk en manuscripten
Instrumenten
Globes
Atlassen en losse kaarten

Publicatiereeks
– Het jaarboek (sinds 1991);
– Het ‘Zeemagazijn’ (drie keer per jaar).

Activiteiten
– Fellowshipslezingen (februari)
– Algemene ledenvergadering (mei)
– Museumsymposium (november)
– Diverse ledenbijeenkomsten
– Excursies
– Ondersteuning van twee Fellowships van Het Scheepvaartmuseum
– Ondersteuning van De Maritieme Leerstoel in Leiden
– Participatie in Het Compagnie Fonds, ter ondersteuning van projecten van Het Scheepvaartmuseum

Contactgegevens
Postadres:
Postbus 15443
1001 MK Amsterdam
Website

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Thumbnail_RCE

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) is een onderdeel van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De RCE werkt onder de rechtstreekse verantwoordelijkheid van de minister. De Rijksdienst voert wet- en regelgeving en erfgoedbeleid uit dat het ministerie samen met de dienst ontwikkelt.

De Rijksdienst is het kennisinstituut voor roerend en onroerend erfgoed. Deze kennis zet de RCE in om met wetten en regels het erfgoed te beschermen en ontwikkelen. Samen met anderen is de Rijksdienst verantwoordelijk voor de zorg voor het Nederlands erfgoed boven en onder de grond en onder water.

De Rijksdienst is dus ook verantwoordelijk voor de zorg voor ons maritiem erfgoed: al het erfgoed dat een relatie heeft met water. Zowel onder water als op het land. Dit erfgoed bestaat niet alleen uit scheepswrakken, maar ook uit havens, kades, bruggen, waterwegen en zelfs pakhuizen. Maar onder water liggen ook verdronken landschappen met prehistorische of jongere resten. De taken voor maritiem komen overeen met de overige taken voor het erfgoed, zoals het aanwijzen van monumenten, vergunningverlening en uitvoeren van beleid. Daaronder vallen een aantal specifieke taken:
– De Rijksdienst beheert de nationale scheepsarcheologische collectie.
– Op maritiem gebied heeft het Rijk een zeer dominante rol. Als eigenaar en beheerder van veel grote wateren en als initiator van belangrijke projecten voor de rivieren en op zee heeft het Rijk een voorbeeldfunctie. Dit vergt een bijzondere inzet van de Rijksdienst.
– Samen met het ministerie van Financiën heeft de Rijksdienst een taak bij het beheer van scheepsarcheologische vindplaatsen in het buitenland, zoals die van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de West-Indische Compagnie en van de Admiraliteit.

De Rijksdienst van Cultureel Erfgoed (RCE) voert twee programma’s uit waarin het beleid en het beheer van Nederlands maritiem erfgoed in Nederlandse en buitenlandse wateren centraal staat: Maritiem Erfgoed Nederland en Maritiem Erfgoed Internationaal. Voor informatie, nieuws en artikelen kunt u terecht op de website van de RCE.”

Link collectie
Collecties RCE
Collectie Nederland
Database Wrecks in Documents
Database Wrecks in Situ

Contactgegevens
Bezoekadres:
Smallepad 5
3811 MG Amersfoort
Tel. (algemeen) 033 – 421 7 421
Tel. (inhoudelijke vragen) 033 – 421 7 456

Postadres:
Postbus 1600
3800 BP Amersfoort

Lelystad:
Oostvaardersdijk 01-04
8244 PA Lelystad

Amsterdam:
Hobbemastraat 22
1071 ZC Amsterdam

Rijswijk:
Visseringlaan 3
2288 ER Rijswijk

New Holland Foundation

Thumbnail_NHF

De New Holland Foundation is een stichting voor gemeenschappelijk erfgoed. Vanaf het eind van de 16de eeuw zochten Nederlanders naar handelsmogelijkheden overzee. Er werden koloniën, handelsposten en forten opgezet in Amerika, Afrika, Azië en Australië. Op het hoogtepunt van de Gouden Eeuw werd in Brazilië de kolonie ‘Nieuw Holland’ gesticht, waarnaar de naam van deze stichting verwijst. De NHF richt zich op het in kaart brengen en het verspreiden van kennis over deze vaak vergeten geschiedenis in den Vreemde. Op deze manier wil de stichting bijdragen aan een verbetering van de culturele betrekkingen met de vele landen waarmee Nederland een gemeenschappelijk verleden heeft.

Publicaties:
– Atlas of Dutch Brazil
– Atlas of Dutch North America
– Atlas of Dutch Southern Africa
– Zie de website van de NHF voor meer publicaties.

Activiteiten
Lezingen, presentaties en excursies.

Contactgegevens
Bezoekadres (op afspraak):
Prinsengracht 961-E
1017 KL Amsterdam
Website
Mailadres

Maritiem Museum Rotterdam

Thumbnail_maritiem_museum

In het Maritiem Museum Rotterdam (MMR) ontdekken bezoekers de enorme invloed van de maritieme wereld op ons dagelijks leven. Met wisselende, eigentijdse tentoonstellingen nemen we jong en oud mee op reis door ons maritieme heden en verleden. We vertellen verhalen, pronken met de topstukken uit onze vooraanstaande collectie en dagen bezoekers uit mee te doen aan een van de vele activiteiten. Het museum ligt in de oudste en grootste museumhaven van Nederland, waar bezoekers op historische schepen en kranen beleven hoe de wereldhaven Rotterdam op déze plek begon.

Het Maritiem Museum is opgericht in 1873 door Prins Hendrik de Zeevaarder. Hij legde de basis voor het belangrijkste instituut dat het Rotterdamse maritieme erfgoed bewaart, bestudeert en presenteert aan het publiek. De collectie bestaat uit ruim 850.000 objecten die de Nederlandse maritieme historie beslaan van eind vijftiende eeuw tot vandaag de dag. Een tijdspanne die geen enkel ander maritiem museum in ons land in beeld kan brengen. Door de kwaliteit en omvang van deze collectie behoort het museum wereldwijd tot de top van de maritieme musea. Een collectie waar het museum trots op is en koestert voor volgende generaties.

Collectie
De verzameling van het MMR kent een onderverdeling in deelcollecties, gebaseerd op de verschijningsvorm van het object.

Deelcollectie Samenstelling Geregistreerd in Adlib (aantallen records)
Boeken 35979
Periodieken 2296
Cartografie atlassen, kaartboeken, getekende en gedrukte kaarten; boekillustraties (voor zover geregistreerd) 8000
Manuscripten handschriften, correspondentie en overige persoonlijke documenten, monsterboekjes en andere legitimatiebewijzen, e.d. 2963
Bedrijfsgebonden documentatie werfboeken, bestekken, correspondentie 2593
Modellen en maquettes volmodellen, halfmodellen, waterlijn-modellen; technische modellen; diorama’s 3203
Picturalia tekeningen, aquarellen, prenten, (w.o. de prentencollectie De Jonge), schilderijen, boekillustraties (voor zover geregistreerd) 10658
Munten en penningen/ betaalmiddelen en waardestukken munten, penningen, boordgeld, medailles 371
Bedrijfs- en reclamedrukwerk brochures, handleidingen, menukaarten 9038
Foto’s foto’s, fotoseries, fotoalbums, negatieven 124749
Audiovisuele media video’s, films, DVD’s 1019
Kunstnijverheid sier- en gebruiksvoorwerpen, textilia 4411
Technische tekeningen tekeningen, blauwdrukken, e.d. vanaf de 18de eeuw tot heden 28593
Vaartuigen 1:1 vaartuigen 9
Gereedschappen en werktuigen 1558
Instrumenten en technische apparatuur 957
Scheepsuitrustingsstukken 800
Beelden 67
Memorabilia gedenkborden, -penningen, persoonlijke eigendommen, scheepvaartsouvenirs, e.d. 1949
Wapens en geschut 89
Overige nog niet ingedeeld 64
Totaal aantal objectrecords (excl bibliotheek) 201091
Totaal inclusief bibliotheek 239366

Link collectie
Literatuur Maritiem digitaal
Voorwerpen Maritiem digitaal
Maritiem Museum Rotterdam

Contactgegevens
Bezoekadres:
Leuvehaven 1
3011 EA Rotterdam
Tel. 010 – 4132680
Postadres:
Postbus 988
3000 AZ Rotterdam
Openingstijden:
– dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur;
– zon- en feestdagen van 11.00 tot 17.00 uur;
– gesloten op maandag, Nieuwjaarsdag, Koningsdag en Eerste Kerstdag;
– tijdens schoolvakanties ook geopend op maandag van 10.00 tot 17.00 uur.
Website
Maritiem Digitaal
Mailadres

Nationaal Baggermuseum

Thumbnail_NBM

In het Nationaal Baggermuseum valt van alles te zien over de geschiedenis van de baggerindustrie in Sliedrecht. Het museum bestaat uit vijf delen: het museumgebouw voor de vaste opstelling, de expositieruimte voor wisseltentoonstellingen, het Koetshuis, de BaggerPraktijkTuin en de Stoombaggermolen Friesland.

In het museumgebouw kunt u de vaste en tijdelijke tentoonstellingen bezoeken. Aan de hand van diverse scheepsmodellen wordt op de begane grond en de eerste verdieping de wereld van het baggeren getoond.
Op de zolderverdieping zijn diverse schaalmodellen van dijken en waterkeringen te zien. In het koetshuis kunt u onder begeleiding van een rondleider vele werkende modellen van stoommachines en een werkend model van een snijkopzuiger bekijken. In de BaggerPraktijkTuin kunt u op interactieve wijze zelf ervaren welke technieken er worden toegepast ij het baggeren. Ook kunt u onder begeleiding van een rondleider ‘De Friesland’ bekijken. Dit is een originele emmerbaggermolen uit 1936 waar u de sfeer kunt proeven van het leven aan boord in vroegere tijden. Deze video geeft een kleine impressie van wat u allemaal in het museum kunt vinden.

Collectie
Het merendeel van de collectie bestaat uit scheepsmodellen opgesteld in de vaste tentoonstellingen. De diverse modellen geven een duidelijk beeld van de ontwikkeling van de baggerindustrie. Daarnaast beschikt het museum over een grote hoeveelheid historische foto’s van emmerbaggermolens tot hopperzuigers. Ook diverse projecten uit het verleden op het gebied van waterbouw zijn in onze collectie vertegenwoordigd. Meer informatie over de collectie kunt u vinden op Maritiem Digitaal.

Contactgegevens
Bezoekadres:
Molendijk 204
3361 ER Sliedrecht
Tel. 0184 – 41 41 66
Adres archief, bibliotheek en administratie:
Molendijk 208
3361 ER Sliedrecht
Tel. 0184 – 42 56 15
Openingstijden:
– dinsdag t/m vrijdag van 14.00 tot 17.00 uur;
– zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur;
– op officiële feestdagen gesloten;
– groepen kunnen ook op afspraak op andere tijden het museum bezoeken;
– de BaggerPraktijk Tuin is van 1 april tot 1 november geopend.
Website

Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis

Thumbnail_Zeegeschiedenis

De primaire doelstelling van de Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis is om de wetenschappelijke belangstelling voor zeegeschiedenis te wekken en de studie daarvan te bevorderen. De vereniging doet dit door het leggen van contacten en het bevorderen van samenwerking tussen wetenschappers, mensen die beroepsmatig met de zee en de scheepvaart bezig zijn en ‘amateurs’ of liefhebbers. Daartoe organiseert de vereniging jaarlijks twee bijeenkomsten, geeft zij tweemaal per jaar het Tijdschrift voor Zeegeschiedenis en de nieuwsbrief Acht Glazen uit, reikt zij twee eigen wetenschappelijke prijzen uit, werkt zij samen met zusterverenigingen, universiteiten en andere instellingen in binnen- en buitenland bij het organiseren van symposia en andere historisch-wetenschappelijke activiteiten, heeft zij werkgroepen voor maritiem-historisch onderzoek, en publiceert zij nieuws en artikelen op haar website, via Twitter, op Facebook en LinkedIn.

Publicatiereeksen
– Tijdschrift voor Zeegeschiedenis
– Acht Glazen

Activiteiten
De vereniging organiseert ieder jaar een voor- en najaarsbijeenkomst met lezingen en excursies.

Wetenschappelijke prijzen
De vereniging reikt twee eigen wetenschappelijke prijzen uit: de J.R. Bruijn-prijs en J.C.M. Warnsinckprijs.

Contactgegevens
Website
Mailadres